فنیدون

در سال های ابتدایی پیدایش صنعت عکاسی، برای ظهور عکس ها از موادی مثل کلروهیدروکینون، اگزالات آهن و هیدروکسی آمین استفاده می کردند. این مواد به طور غیر عادی، نیاز به شرایط متوسط اسیدی داشتند. همچنین برای عکس های سیاه و سفید، معمولا مخلوطی از متول (Metol)، فنیدون (phenidone) و هیدروکینون استفاده می کردند.

متول ماده ای نسبتا سمی و حساسیت زا است، به همین دلیل فنیدون (Phenidone) جایگزین آن شد. ماده ای شیمیایی که در سال 1890 باعث می شد تصویر نهفته روی فیلم یا عکس ها قابل مشاهده باشد. تا سال 1951 تولید آن به مقدار زیاد ممکن نبود. این ماده برخلاف متول و هیدروکینون (قیمت خرید هیدروکینون)، سمیت کمتری دارد. 

قیمت خرید و فروش فنیدون:

برای خرید این محصول و اطلاع از قیمت آن به شیمی استور مراجعه نمایید. شیمی استور فروشگاهی معتبر در زمینه خرید و فروش مواد شیمیایی با نازلترین قیمت به صورت آنلاین است. 

فنیدون چیست؟

اساسا فنیدون (Phenidone) یک ترکیب آلی با فرمول C₉H₁₀N₂O است، که به عنوان عامل اصلی ظهور عکس و فیلم های سیاه و سفید کاربرد دارد. سمیت کمی داشته و در صورت بلع بسیار خطرناک است. برخلاف دیگر محصولات مانند متول (ماده ای برای ظهور عکس)، به محض تماس با پوست حساسیت ایجاد نمی کند. حلالیت آن با افزایش دما، افزایش یافته و حداقل دما برای حل شدن این ماده 80ºC است.

در محلول های اسیدی و قلیایی، از جمله محلول های بی سولفیت قلیایی و کربنات ها حل می شود. بسیار سریع کار می کند. مانند دیگر ترکیبات آلی، خواص رشد این ماده به pH بستگی داشته و با افزایش pH ، افزایش می یابد. همچنین برای محیط زیست و موجودات آبزی بسیار مضر است.

مشخصات فیزیکی و شیمیایی:

این ماده به مقدار خیلی کم در آب و اتانول حل می شود. 10 گرم از آن در 100 گرم آب با دمای 100ºC، و 100 گرم اتانول گرم حل می شود. در جدول زیر برخی از مشخصات فیزیکی و شیمیایی این ماده را مشاهده می کنید.

ساختار
فرمول	C9H10N2O
نام آیوپاک	1-فنیل پیرازولیدین-3-ان
cas no	92-43-3
وزن مولکولی	162.12 g
مشخصات ظاهری	پودر خشک
نقطه ذوب	126ºC
حلالیت	مقدار کم در آب و اتانول، نامحلول در دی اتیل اتر

یکی از جدید ترین خواص فنیدون، کارایی آن توسط هیدروکینون (Hydroquinone) است. زمانی که فنیدون اکسید می شود، هیدروکینون با محصولات اکسید شده واکنش می دهد و آنها را برای استفاده مجدد آماده می کند. محصول نهایی اکسیداسیون، یک سازنده فنیدون-هیدروکینون بی رنگ است. به دلیل وجود هیدروکینون، رد اثر انگشت یا لباس ها روی عکس ها کاهش می یابد اما به طور کامل از بین نمی رود.

روش تهیه:

برای تهیه این ماده روش های مختلفی وجود دارد که دو مورد از آنها را معرفی خواهیم کرد. می توان 0.3 گرم فنیدون را در 200mL آب مقطر با دمای 65.5ºc حل کرده و سپس 100mL سدیم سولفیت به آن اضافه کنید. همچنین با حرارت دادن فنیل هیدرازین با 3-کلروپروپانوئیک اسید می توان این ماده را تهیه کرد.

کاربرد:

فنیدون در ظهور و پردازش فیلم ها، عکس ها، صفحات یا کاغذهای عکاسی کاربرد دارد.

فنیدون به عنوان عامل ظهور عکس:

برای پردازش و ظهور عکس ها از ماتریس ژلاتین استفاده می کنند. در ماتریس ژلاتین، عنصر نقره وجود دارد که به نور حساس است. فنیدون با کاهش هالیدهای نقره ای که در معرض نور قرار گرفته اند، تصویر نهفته روی فیلم یا عکس را قابل مشاهده می کند. این ماده کریستال های هالید نقره موجود در امولسیون را، به نقره فلزی تبدیل می کند. تصویر نقره ای، ظاهری مشکی و مات دارد که با ثابت کننده عکاسی (fixer)، ثابت می شود.

خرید نقره ساچمه ای

مزایای فنیدون:

به مقدار بسیار کمی مورد استفاده قرار می گیرد. سمیت دهانی آن کم بوده و در مصرف کنندگان عادی بعید است که باعث درماتیت (التهاب پوستی) شود. pH کمتری نسبت متول و هیدروکینون نیاز دارد.

چرا فنیدون جایگزین متول شد؟

متول (Metol) ماده ای نسبتا سمی بوده و باعث حساسیت پوستی می شود. به همین دلیل برای ظهور عکس و پردازش فیلم از فنیدون استفاده می کنند. برخی از عکاسان قبل از حل کردن متول، مقداری سولفات سدیم به آن اضافه می کنند تا از اکسیداسیون آن جلوگیری کنند. این مقدار زیاد سولفیت در محلول باعث کاهش سرعت متول می شود. توجه داشته باشید که اثر رنگ‌آمیزی هم فقط در محلول‌هایی با سولفیت بسیار کم ظاهر می‌شود.

فنیدون به طور 100% نمی تواند جایگزین متول باشد. برای مثال حدودا 10% از این ماده را می توان جایگزین متول مورد نیاز کرد. شواهدی مبنی بر اینکه این ماده به عنوان جایگزین متول باعث افزایش واقعی سرعت فیلم می شود، وجود دارد. فنیدون از متول گرانتر است اما چون مقدار کمی از آن مورد استفاده قرار میگیرد، در واقع هزینه آن کمتر است.

بازار جهانی فنیدون:

بر طبق تحقیقات بازار جهانی این ماده و مطالعات انجام شده می توان دریافت که تمرکز بازار جهانی بر کشور چین است. به طور کلی بازار این ماده بر اساس نوع، کاربرد و منطقه جغرافیایی تعریف و توصیف می شود. پیش بینی می شود بازار این ماده با نرخ قابل توجهی در طول دوره سال های 2023 تا 2031 رشد داشته باشد. آمریکای شمالی نیز نقش مهمی در رشد بازار دارد و نمی توان حضور آن را نادیده گرفت. این ماده شیمیایی در عکاسی، داروسازی و تحقیقات شیمیایی کاربرد دارد و بر اساس خلوص به بخش های متنوعی تقسیم می شود.

فنیدون را از کجا بخریم؟

برای خرید این ترکیب شیمیایی با بهترین کیفیت و قیمت به شیمی استور مراجعه نمایید. شیمی استور ارائه دهنده محصولات شیمیایی با بهترین کیفیت به صورت آنلاین است. 

MSDS و نکات ایمنی:

قبل از کار با مواد شیمیایی، حتما نکات ایمنی را مطالعه و رعایت کنید.

• از خوردن، آشامیدن و سیگار کشیدن هنگام کار با فنیدون بپرهیزید.
• از تماس این ماده با پوست و چشم ها خودداری کنید.
• هنگام تماس با چشم ها، به مدت 15 دقیقه چشم ها را با آب خالص شستشو دهید.
• در صورت تماس با پوست، آن ناحیه را با صابون و مقدار زیادی آب بشویید.
• در صورت بلع، دهان را با آب شستشو دهید. سعی نکنید از طریق استفراغ آن را خارج کنید. اگر فرد بیهوش بود، چیزی به دهان او وارد نکنید و فورا با پزشک تماس بگیرید.
• در صورت آتش سوزی، از کربن دی اکسید، مواد شیمیایی خشک و فوم الکل مقاوم برای خاموش کردن آن استفاده کنید.
• هنگام کار از تجهیزات محافظت شخصی، مثل دستکش های غیرقابل نفوذ شیمیایی، لباس و عینک محافظ استفاده کنید.
• این ماده برای آبزیان به شدت سمی بوده و در طولانی مدت اثرات مخربی روی زندگی آنها می گذارد.
• به دلیل مضر بودن ، از رها کردن آن در محیط زیست بپرهیزید.

با رعایت نکات ایمنی هنگام کار با مواد شیمیایی، خطرات احتمالی را تا حد زیادی کاهش دهید.

جمع بندی:

فنیدون یک ترکیب شیمیایی آلی است، که به منظور ظهور و پردازش عکس ها و فیلم ها مورد استفاده قرار می گیرد. به صورت پودر خشک در دسترس است و در دماهای بالا مرطوب شده و حلالیت آن افزایش می یابد. برخلاف بقیه مواد، به محض تماس با پوست حساسیت ایجاد نمی کند. سمیت کمی داشته اما همچنان برای محیط زیست و زندگی آبزیان مضر است.