حلال های شیمیایی

به طور کلی حلال های شیمیایی (Chemical solvents) به دسته ای از ترکیبات شیمیایی گفته می شود که عموما به صورت مایع هستند و برای حل کردن، تعلیق یا استخراج مواد از یکدیگر استفاده می شوند.

بیشتر این مواد در طیف گسترده ای از محصولاتی که به طور روزانه از آنها استفاده می کنیم وجود دارند. برای مثال در انواع رنگ ها، محصولات آرایشی و بهداشتی، داروها، آفت کش ها، پاک کننده ها و جوهر ها حضور دارند. حلال های شیمیایی را بر اساس ساختار شیمیایی که دارند تقسیم بندی می کنند.

• حلال های هیدروکربنی
• حلال های اکسیژن دار
• حلال های هالوژنه

در ادامه هر کدام از این دسته ها را بررسی خواهیم کرد.

انواع حلال های شیمیایی:

همانطور که گفته شد، این ترکیبات را بر اساس ساختار به سه دسته کلی تقسیم می کنند. در واقع این مواد برای اثر بخشی بیشتر محصولاتی که هر روز استفاده می کنیم، کاربرد دارند.

حلال های هیدروکربنی:

این ترکیبات بر اساس نوع مولکول هایشان به سه دسته ی حلال های آلیفاتیک، معطر و پارافینی تقسیم می شوند که تینر رنگ نمونه ای رایج از این نوع است.

حلال های اکسیژن دار:

این گروه از راه واکنش های شیمیایی مشتق شده از نفت یا گاز طبیعی بدست می آیند و انواع الکل ها، کتون ها، استرها، اترها، گلیکول اتر ها و استرهای گلیکول اتر در این گروه قرار می گیرند.

حلال های هالوژنه:

این گروه حاوی هالوژن هایی مانند کلر، برم و ید هستند.

کاربردهای حلال ها:

حلال های شیمیایی معمولا بدون تغییر شیمیایی حلال ها و سایر مواد کار می کنند. برخی از رایج ترین کاربردهای این مواد در سنتز شیمیایی، خشکشویی لباس، رقیق کننده های رنگ، پاک کننده های لاک ناخن، چسب و مواد شوینده است. این مواد در محصولات آرایشی و بهداشتی، اسپری های مو، دئودورانت ها، روکش ها و چسب ها نیز استفاده می شود. در ادامه برخی از این کاربردها را معرفی خواهیم کرد.

رنگ ها و پوشش ها:

از استرهای گلیکول اتر به بعضی از اسپری های رنگ اضافه می کنند تا از خشک شدن آنها در هوا جلوگیری کند.

جوهر:

تولوئن حلال هیدروکربنی است که در حلال جوهر استفاده می شود، زیرا به سرعت تبخیر می شود و از ایجاد لکه جلوگیری می کند.

محصولات آرایشی و بهداشتی:

اتانول به دلیل بو کمی که دارد به عنوان حلال مورد توجه تولید کنندگان عطرهاست. همچنین این ماده نقطه جوش پایینی دارد و به سرعت تبخیر می شود و روی پوست باقی نمی ماند. اتیل استات یا استون در لاک های ناخن به دلیل زود خشک شدن استفاده می شود؛ همچنین در لاک پاکن ها به دلیل قدرت حلالیت بالای آن کاربرد دارد.

محصولات پاک کننده:

 گلیکول اترها برای تمیز کردن سطوح سخت موثر است. سازگاری خوبی با آب و حلالیت بالایی برای گریس و روغن ها دارند. همچنین ایزوپارافین ها و پرکلرواتیلن یک حلال شیمیایی غالب در پاک کنندگی خشک است و توسط بیشتر خشکشویی ها استفاده می شود.

مراقبت های بهداشتی:

این مواد در بیشتر محصولات دارویی استفاده می شوند؛ این دارو ها شامل پنی سیلین، آسپرین، شربت سرفه و پماد های موضعی هستند. برای مثال بوتیل استات برای خالص سازی پنی سیلین استفاده می شود.

حلال های شیمیایی خودرو:

ایزوپروپیل الکل به عنوان حلال یخ زدا و تمیز کننده شیشه جلو خودروها استفاده می شود. این ماده به شکل مایع در زیر نقطه انجماد آب باقی می ماند و به حذف یخ کمک می کند. 

لیست حلال های شیمیایی موجود در شیمی استور:

در جدول زیر لیستی از حلال های موجود در شیمی استور را مشاهده می کنید.

مثال هایی از حلال هایی شیمیایی:

در ادامه برخی از رایج ترین و معروف ترین حلال های شیمیایی را معرفی خواهیم کرد.

• یکی معروف ترین و رایج ترین حلال های شیمیایی که به طور مستقیم در دسترس ما است، استون نام دارد. این ماده با فرمول C3H6O و نقطه ذوب 56.3 درجه سانتی گراد یکی از موادی است که در لاک های ناخن حضور دارد و به زود خشک شدن آن کمک می کند. از طرفی در پاک کننده های لاک های ناخن به صورت مایع یا پدهای مرطوب وجود دارد. این ماده حلال بهتری به جای الکل برای این منظور است و خیلی راحت تر لاک ها را پاک می کند.
• ماده ی دیگر با فرمول C6H6 و نقطه ذوب 80.1 درجه سانتی گراد، بنزن نام دارد. این ترکیب به عنوان حلال در طیف وسیعی از صنایع مانند شیمیایی و دارویی استفاده می شود.
• حلال 402 در صنعت کاربردهای زیادی از جمله در رنگ ها، پوشش ها، واکس ها، لاک ها، چسب ها و جوهر های چاپ دارد. همچنین به عنوان حلال برای تمیز کردن، چربی زدایی و استخراج مواد استفاده می شود.

حلال های شیمیایی در بیشتر محصولاتی که استفاده می کنیم حضور دارند، برای اطلاع بیشتر از مشخصات و قیمت این مواد به قسمت فروشگاه سایت شیمی استور مراجعه کنید.