علائم کمبود نیاسین و راه های جبران آن

کمبود نیاسین وضعیتی است که زمانی رخ می دهد که فرد به مقدار لازم و کافی ویتامین B3 یا پیش ساز اسید آمینه آن را جذب نمی کند. این ماده که با نام ویتامین B3 نیز شناخته می شود، یکی از هشت ویتامین B است. مانند تمام ویتامین های B، در تبدیل کربوهیدرات ها به گلوکز، متابولیسم چربی ها و پروتئین ها و حفظ عملکرد صحیح سیستم عصبی نقش دارد. این ماده به بدن کمک می کند تا هورمون های مربوط به استرس را بسازد و گردش خون و سطح کلسترول را بهبود بخشد. این ماده یکی از ویتامین های محلول در آب است که نقش مهمی در متابولیسم بدن، تولید انرژی و عملکرد سیستم عصبی دارد. کمبود آن می تواند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کند و در صورت عدم درمان به بیماری پلاگر بدل شود. در ادامه به بررسی علائم کمبود نیاسین و روش های جبران آن می پردازیم.

فواید نیاسین چیست؟

از فواید این ویتامین می توان به کاهش کلسترول بد و تری گلیسیرید، افزایش کلسترول خوب، درمان آکنه و جوش، کاهش علائم پیری، پیشگیری از آلزایمر، کاهش افسردگی و اضطراب، کمک به هضم غذا، بهبود بینایی و غیره اشاره کرد.

دلایل کمبود نیاسین:

یکی از اشکال کمبود این ماده ناشی از کمبود تریپتوفان است. این شکل باعث اختلالی به نام پلاگر می شود که بر پوست، دستگاه گوارش و مغز تاثیر می گذارد. پلاگر تنها در صورتی ایجاد می شود که رژیم غذایی دارای کمبود این ماده و تریپتوفان باشد؛ زیرا بدن می تواند تریپتوفان را به ویتامین B3 تبدیل کند.

از دیگر دلایل کمبود آن می توان به:

• اختلال متابولیکی
• اختلالات سوء جذب
• رژیم غذایی نامناسب
• مصرف بیش از حد الکل

اشاره کرد. همچنین استفاده طولانی مدت از برخی از داروها می تواند از دلایل کمبود این ویتامین باشد.

علائم کمبود نیاسین:

در جدول زیر علائم کمبود این ویتامین در بخش های مختلف بدن را مشاهده می نمایید.

پوست	قرمزی، خشکی و التهاب پوست حساسیت شدید به نور خورشید ترک خوردگی و پوسته پوسته شدن پوست بثورات پوستی در مناطق در معرض نور
گوارش	سوء هاضمه و مشکلات گوارشی تهوع و استفراغ اسهال مداوم از دست دادن اشتها و کاهش وزن
مشکلات عصبی و روانی	افسردگی و اضطراب گیجی و فراموشی بی خوابی و تغییرات خلقی سردرد و سرگیجه احساس خستگی و ضعف عمومی
بیماری پلاگر	التهابات پوستی شدید مشکلات گوارشی مداوم مشکلات شناختی و حافظه در صورت عدم درمان که می تواند کشنده باشد.

لازم است بدانید در صورت عدم درمان، پلاگر می تواند باعث مرگ شود.

البته می توان آن را با مکمل این ماده که تحت نظر پزشک است، درمان کرد. همچنین خستگی، بی خوابی، بی تفاوتی، اختلال در عملکرد مغز، گیجی و توهم نیز از دیگر علائم کمبود نیاسین است.

راه های درمان:

مقدار توصیه شده روزانه 16 میلی گرم برای مردان و 14 میلی گرم برای زنان است. از منابع خوب آن می توان به ماهی، مرغ، گوشت قرمز، نان، غلات غنی شده و بادام زمینی اشاره کرد. در ادامه به بررسی راه های جبران کمبود آن می پردازیم.

مصرف غذاهای غنی از ویتامین B3:

یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری و جبران کمبود، مصرف غذاهای حاوی این ویتامین است. منابع حیوانی آن شامل مرغ، گوشت گاو، ماهی سالمون، تن ماهی و جگر است. منابع گیاهی مانند آجیل ها، حبوبات، قارچ و غلات غنی شده و محصولات لبنی مانند شیر و تخم مرغ از منابع غذایی ارزشمند برای این ماده هستند.

استفاده از مکمل ها:

در صورت تشخیص کمبود شدید، پزشک ممکن است مکمل آن را تجویز کند. مکمل ها در دو شکل اصلی هستند که شامل:

• نیکوتینیک اسید: برای کاهش کلسترول و تامین نیاز بدن
• نیاسین آمید: برای درمان کمبود بدون عوارضی مانند گرگرفتگی

البته مصرف مکمل های آن تنها با تجویز پزشک توصیه می شود.

عوارض قرص ویتامین b3:

از عوارض مصرف این قرص می توان به:

• گرگرفتگی و قرمزی پوست
• خارش و سوزش پوست
• مشکلات گوارشی
• سردرد و سرگیجه

اشاره کرد. البته عوارض جدی تر شامل آسیب کبدی، افزایش قند خون، افزایش اسید اوریک، مشکلات قلبی و تاری دید یا خشکی چشم اشاره کرد.

تغییر سبک زندگی:

یکی دیگر از روش های درمان کمبود این ویتامین تغییر سبک زندگی است.

• کاهش مصرف الکل و مواد غذایی فراوری شده
• حفظ سلامت روده و درمان بیماری های سوء جذب

همچنین استفاده از یک رژیم غذایی متعادل که سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی باشد، می تواند در درمان موثر باشد.

بهترین زمان مصرف ویتامین b3:

بهترین زمان مصرف آن به عوامل مختلفی مانند نوع مکمل، دوز مصرفی و هدف از مصرف بستگی دارد. برای مثال می توان آن را همراه با غذا مصرف نمود تا بهتر جذب شود و عوارض گوارشی آن را کاهش دهد. اگر دوز بالایی مصرف می کنید می توانید آن را در طول روز تقسیم کنید. بدین ترتیب از گرگرفتی جلوگیری می کنید. همچنین اگر هدف از مصرف افزایش انرژی و بهبود متابولیسیم است می توان آن را همراه با صبحانه مصرف کرد.

جمع بندی:

ویتامین B3 یکی از ویتامین های اساسی برای حفظ سلامت بدن است و کمبود آن می تواند مشکلات پوستی، گوارشی و عصبی را به دنبال داشته باشد. با رعایت یک رژیم غذایی سالم و در صورت نیاز مصرف مکمل ها می توان از کمبود آن جلوگیری کرد. در صورت مشاهده علائم بهتر است به پزشک مراجعه نمایید. در این مقاله به بررسی علائم کمبود نیاسین و راه های جبران آن پرداختیم.