نحوه شستشو ظروف آزمایشگاهی

تمیز کردن ظروف آزمایشگاهی به سادگی شستن ظروف آشپزخانه نیست. از این رو بهتر است نحوه شستشوی این ظروف را بدانید تا نتیجه آزمایش خود را خراب نکنید و ظروف برای مدت زمان طولانی تری سالم باقی بمانند. در ادامه به بررسی وسایل مورد نیاز، نحوه تمیز کردن و شستشو این تجهیزات می پردازیم.

نحوه تمیز کردن تجهیزات آزمایشگاهی:

تمیز کردن صحیح این تجهیزات بسیار مهم است؛ زیرا از آلودگی مواد شیمیایی مضر و میکروارگانیسم ها به فریزر، انکوباتورها و سایر اجزا جلوگیری می کند. یک فرایند تمیز کردن کامل و در عین حال دقیق را برای جلوگیری از خراشیدگی و ساییدگی روی شیشه ظروف بسیار مهم است. 

اگر شستشو را بلافاصله پس از آزمایش انجام دهید تمیز کردن ظروف آسان تر است. برخی از مواد شوینده برای ظروف آزمایشگاهی طراحی شدند. در بیشتر موارد تنها مواد شوینده و آب لوله کشی مورد نیاز است. ظروف شیشه ای را با حلال مناسب بشویید و سپس با آب دیونیزه چندبار آبکشی نمایید. در ادامه به بررسی دقیق تر نحوه شستشو ظروف آزمایشگاهی می پردازیم.

ابزارهای مورد نیاز برای تمیز کردن تجهیزات آزمایشگاهی چیست؟

دانستن نحوه شستشو ظروف آزمایشگاهی بسیار مهم است. اما لازم است ابزارهای مورد نیاز برای شستشو و تمیز کردن این وسایل را بشناسید.

تجهیزات محافظت فردی یا PPE:

از آنجایی که فرایند تمیز کردن ظروف شیشه ای اغلب شامل حذف مواد شیمیایی خطرناک با سایر مواد شیمیایی است، تجهیزات محافظت شخصی به پرسنل آزمایشگاه کمک می کند تا ایمن بمانند. این تجهیزات که جزء اصلی هر محیط آزمایشگاهی است شامل دستکش، عینک، روپوش آزمایشگاهی و پیش بند است.

استفاده از این وسایل در زمان تمیز کردن تجهیزات آزمایشگاهی، به ویژه در زمان کار با مواد بالقوه خطرناک مهم است.

برس:

ظروف شیشه ای آزمایشگاهی در اشکال و اندازه های مختلف، از پیپت های کوچک تا فنجان های بزرگ و فلاسک های مخروطی وجود دارند. بنابراین برای ظروف شیشه ای تمیز به برس های تمیز کننده مختلفی نیاز دارید. تولید کنندگان اغلب از برس های چوبی یا پلاستیکی استفاده می کنند؛ زیرا برس های فلزی می تواند باعث ایجاد خراش روی شیشه شود.

این خراش های نقطه ضعفی را در ظروف شیشه ای آزمایشگاهی ایجاد می کند که می تواند مواد شیمیایی خطرناک را در طول آزمایش شکسته یا نشت دهند.

محصولات پاک کننده:

بسیاری از پاک کننده ها برای شستشو ظروف شیشه ای آزمایشگاهی بی خطر هستند. اما یک محصول تمیز کننده ملایم و ضدباکتریایی می تواند نتایج قابل قبول تری ارائه دهد به شرطی که باعث ساییدگی شیشه نشود. آب و صابون از اجزای ضروری هر روش تمیز کاری هستند. ظروف شیشه ای آزمایشگاهی به مواد شوینده، ترجیحا با خاصیت ضدباکتریایی و خفیف ساینده نیاز دارند. به عنوان مثال، آزمایشگاه ها باید محلول قلیایی یا اسیدی ملایم (اغلب 1 درصد اسید کلریدریک یا اسید نیتریک) را برای خیس کردن ظروف شیشه ای خود داشته باشند.

بسته به واکنش دهنده های قبلی ظروف شیشه ای، ممکن است در موارد شدید از مواد شیمیایی قوی تری استفاده کنند. آزمایشگاه هایی که در آزمایش های سرولوژیکی یا سایر آزمایش های خطرناک زیست شرکت دارند، ممکن است به تجهیزات استریل سازی مانند اتوکلاوه برای تمیز کردن ظروف شیشه ای آزمایشگاهی نیاز داشته باشند.

محلول شستشوی ظروف آزمایشگاهی چه ویژگی هایی دارد؟

این محصول باید قدرت پاک کنندگی خوبی داشته باشد و بدون مواد ساینده باشد.

حوله، پنبه و کاغذ مومی:

پس از تمیز کردن ظروف شیشه ای باید به جای خشک کردن با حوله، آنها را در هوا خشک نمود. با این حال، حوله، پنبه و کاغذ مومی در مراحل تمیز کردن و نگهداری مفید است. در زمان خشک شدن در هوا، باید ظروف را وارونه روی یک حوله تمیز قرار دهید. این اجازه می دهد آب در حالی که دهانه جسم تمیز می ماند، خارج شود. به منظور تمیز و بدون آلودگی ماندن، ظروف شیشه ای خشک باید با پنبه بسته شوند و در کاغذ مومی پیچیده شوند. این وسایل، ظروف شیشه ای را از گرد و غبار و سایر آلاینده های موجود در هوا محافظت می کند.

نحوه شستشو تجهیزات آزمایشگاهی:

اکثر تجهیزات آزمایشگاهی، از جمله ظروف شیشه ای، باید بلافاصله پس از استفاده از آب گرم و مواد شوینده شسته شوند تا از تجمع باقیمانده جلوگیری شود. برای برخی از مواد شیمیایی، مانند محلول های آلی نامحلول، آب و صابون ممکن است کافی نباشد. این مواد شیمیایی نیاز به شستشوی اضافی با اتانول یا استون دارند تا از حذف کامل رسوبات باقی مانده اطمینان حاصل شود. برای تمیز کردن موثر تجهیزات آزمایشگاهی توصیه می شود اقدامات زیر را انجام دهید:

• سطح بیرونی تجهیزات را به صورت روزانه پاک کنید.
• تمیز کردن عمقی تجهیزات را به صورت هفتگی انجام دهید.
• در زمان تمیز کردن فرایند شستشو، آبکشی و خشک کردن مناسب است. 
• ظروف شیشه ای را با آب گرم بشویید تا هر گونه باقیمانده آلودگی از بین برود.
• یک ماده شوینده مناسب استفاده کنید تا لکه ها و رسوبات سرسخت پاک شوند.
• ظروف را کاملا با آب بشویید تا باقیمانده صابون از بین برود.
• در صورت لزوم ظروف را با اتانول یا استون بشویید تا رسوبات باقی مانده به طور کامل حذف شوند.
• اجازه دهید ظروف در هوا خشک شوند.

انجام این مراحل به تمیزی و ایمنی ظروف شما کمک می کند. در نهایت تجهیزات را استریل کنید. می توانید آنها را در اجاق آزمایشگاهی، اتوکلاو یا آب جوشیده و صابون نرم، برای 30دقیقه استریل کنید. 

نحوه شستشو ظروف آزمایشگاهی شیشه ای:

ظروف شیشه ای آزمایشگاهی تمیز، نتایج علمی واضح و قابل اعتمادی را تضمین می کنند. از آنجایی که آلاینده ها حجم ظروف شیشه ای را تغییر می دهند و مواد شیمیایی غیر منتظره ای به آزمایش اضافه می کنند، تمیز کردن ظروف شیشه ای به اولویت اصلی هر آزمایشگاه تبدیل می شود. آزمایش های دقیق نیاز به تمیز کردن ظروف با ترکیبی از روش های تمیز کاری فیزیکی و شیمیایی دارد. این از اعتبار آزمایشی محافظت می کند و کاربران را از واکنش های غیر منتظره محافظت می کند. تمیز کردن، خشک کردن و نگهداری صحیح ظروف شیشه ای حتی می تواند طول عمر تجهیزات را افزایش دهد. برای تمیز کردن این ظروف، باید از روش ها و تجهیزات صحیح استفاده نمایید.

روش تمیز کردن ظروف شیشه ای آزمایشگاهی:

در ادامه به بررسی روش تمیز کردن این ظروف می پردازیم.

شستشوی اولیه و برس:

مانند شستشوی خانگی این فرایند شامل تخلیه، برس کشی و شستن ظروف شیشه ای با مواد شوینده است. حتی ظروف شیشه ای جدید ممکن است حاوی گرد و غبار یا آلاینده های حمل و نقل باشند و شستشوی اولیه به عنوان اولین خط دفاعی در برابر گریس و سایر مواد شیمیایی عمل می کند. با استفاده از ظروف شیشه ای در آزمایشات، اغلب بهتر است آنها را در اسرع وقت بشویید یا خیس کنید تا از سخت شدن واکنش دهنده ها روی شیشه جلوگیری شود. بین هر مرحله از فرایند، ظروف شیشه ای تمیز آزمایشگاهی باید شسته و خشک شوند تا محصولات تمیز کننده پاک شوند.

ظروف شیشه ای آزمایشگاهی را در محلول خیس کنید:

از آنجایی که برخی از مواد شیمیایی سرسخت در برابر تمیز کردن دستی مقاوم هستند، آزمایشگاه ها ظروف شیشه ای خود را برای چند ساعت در محصولات تمیز کننده خیس می کنند تا از حذف کامل آلاینده ها اطمینان حاصل کنند. زمان خیساندن متفاوت است؛ اما می تواند بین 12 ساعت تا یک شب طول بکشد. برخی از آزمایشگاه ها ظروف شیشه ای خود را در محلول تمیز کننده گرم می کنند یا می جوشانند. برخی دیگر ظروف را با دقت هم می زنند. این تکنیک به تسریع فرایند تمیز کردن کمک می کند. محلول مورد استفاده برای خیساندن در بیشتر موارد کمی اسیدی یا قلیایی است. با این حال آزمایشگاه هایی که واکنش دهنده های سرسخت یا خطرناک تری دارند، از مواد شیمیایی تمیز کننده قوی تری استفاده می کنند.

شستشو و برس نهایی:

پس از اینکه فرایند خیساندن تمام آلاینده ها را حل کرد، ظروف شیشه ای را با آب و صابون بشویید و چندین بار آبکشی کنید. این کار محصولات پاک کننده و هر گونه آلودگی محلول را از بین می برد. از آنجایی که آلاینده ها و باقی مانده مواد در ظروف شیشه ای که به خوبی تمیز نشدند می توانند بر روی نتایج تاثیر بگذارند، ظروف شیشه ای تمیز برای آزمایش دقیق ضروری است. پس از شستشو مواد شوینده دیگر، آزمایشگاه ها اغلب از چند برنامه شستشو مانند آب لوله کشی و آب مقطر باهم استفاده می کنند. آب سخت یون های معدنی و سایر آلاینده ها را از بین می برد.

ظروف شیشه ای مورد استفاده در شیمی آلی:

ظروف شیشه ای را با حلال مناسب بشویید. از آب دیونیزه برای محتویات محلول در آب استفاده کنید. از اتانول برای محتویات محلول در اتانول استفاده کنید و سپس در آب دیونیزه شستشو دهید. در صورت نیاز با حلال های دیگر و سپس اتانول و در نهایت با آب دیونیزه بشویید. اگر ظروف شیشه ای نیاز به تمیز کردن دارند، با برس با آب گرم و صابون بشویید و سپس با آب دیونیزه شستشو دهید.

بورت:

ابتدا با آب گرم و صابون بشویید و در ادامه 3 الی 4 بار با آب دیونیزه آبکشی نمایید.

پیپت ها و فلاسک های حجمی:

در برخی موارد ممکن است لازم باشد ظروف شیشه ای را یک شب در آب و صابون خیس نمایید. پیپت ها و فلاسک های حجمی را با آب گرم و صابون تمیز کنید. ظروف شیشه ای ممکن است نیاز به شستشو با برس داشته باشند. با آب شیر و سپس 3 الی 4 بار با آب دیونیزه بشویید.

روش شستن لوله آزمایش:

برای تمیز کردن این ظرف ابتدا باید مایع زائد درون آن را دور بریزید. لوله را تا نصفه از آب پر کنید و آن را تکان دهید. آب را تخلیه کرده و چند مرتبه این مراحل را تکرار کنید. اگر دیواره ها دارای لکه هایی است که به سختی پاک می شوند، با برس تمیز کننده، صابون و آب آن را بشویید. هنگام استفاده از برس، به آرامی آن را داخل لوله بالا و پایین کنید که لوله آزمایش آسیب نبیند.

اهمیت تمیزی و نحوه شستشو ظروف آزمایشگاهی:

به جلوگیری از آلودگی کمک می کند. برخی از نمونه های آزمایشی برای به دست آوردن نتایج دقیق و قابل اعتماد نیاز به نگهداری در شرایط محیطی بهینه دارند. محیط باید از سایر نمونه های آزمایشگاهی جدا شده و عاری از ذرات گرد و غبار باشد تا از نمونه ذخیره شده از آلودگی متقابل محافظت شود. تمیز کردن تجهیزات آزمایشگاهی خطر آلودگی متقاطع را می تواند نمونه را تغییر دهد، کاهش می دهد.

تجهیزات تمیز نتایج قابل اعتمادتری را ارائه می دهند. تمیز کردن دستگاه به ویژه ظروف شیشه ای، پس از هر با استفاده ضروری است. ذرات گرد و غبار، رطوبت و سایر بقایایی آزمایش های قبلی می تواند نتایج آزمایشگاهی را به خطر بیندازد و باعث هدر رفت انرژی و هزینه شود. حفظ سلامت و ایمنی را ارائه می دهد. تمیز و ضدعفونی کردن تجهیزات آزمایشگاهی برای مطابقت با استانداردهای بهداشتی و ایمنی بسیار مهم است. حذف زباله ها و بقایایی انباشته شده، ظروف آزمایشگاهی را تمیز و ضدعفونی نگه می دارد و به ایجاد فضای کاری تمیز و منظم کمک می کند. از این رو تمیزی تجهیزات آزمایشگاهی اهمیت دارد.

جمع بندی:

تمیزی تجهیزات آزمایشگاهی تاثیر به سزایی در نتایج و ایمنی آزمایش ها دارد. از این رو دانستن نحوه شستشو ظروف آزمایشگاهی بسیار حائز اهمیت است که در این مقاله به بررسی دقیق نحوه تمیز کردن و شستشو این تجهیزات پرداختیم.