مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی

محصولات آرایشی جز جدانشدنی از زندگی روزمره اکثر افراد هستند. حضور برخی از ترکیبات در این محصولات چندان دور از ذهن نیست و اغلب به عنوان مزیتی برای آن محصول، روی آن درج می شود. اما حضور برخی دیگر از مواد شیمیایی در لوازم آرایشی، باور نکردنی و ناممکن به نظر می رسد. کاربرد شیمی در لوازم آرایشی و بهداشتی بسیار پیچیده و عمیق است و دانشمندان به کمک شیمی، در بخش های مختلف برای محصولات مراقبت از پوست و مو آن را به کار می گیرند. در این مقاله به بررسی مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی، کاربردها، معایب و مزایای آنها می پردازیم.

مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی:

شیمی مواد آرایشی بسیار جذاب و در عین حال پیچیده است. حضور برخی از ترکیبات به دلیل کاربرد در طیف گسترده ای از صنایع، در صنعت آرایشی و بهداشتی بعید به نظر می رسد. از سری این ترکیبات می توان به منتول، بوتیل گلیکول، نیترات نقره و ایزوتیازولین اشاره کرد. در ادامه به بررسی مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی و کاربرد آنها خواهیم پرداخت.

منتول:

منتول یک ترکیب آلی است که از گیاهانی مانند نعناع فلفلی و اکالیپتوس به دست می آید. به صورت کریستال های مومی شفاف یا سفید است اما در دمای اتاق به شکل جامد است. این ترکیب در کنار خواص دارویی بسیار، به دلیل خواص خنک کنندگی و بوی نعناع در شامپوها، نرم کننده ها، پاک کننده ها استفاده می شود. همچنین در کرم های موبر برای ایجاد احساس طراوت و انرژی به پوست کاربرد دارد. منتول به طور طبیعی در نعناع وجود دارد از روغن نعناع استخراج یا به صورت مصنوعی ساخته می شود.

کاربرد منتول در لوازم آرایشی:

منتول یک ماده ی طبیعی است که در لوازم آرایشی به منظور خواص خنک کنندگی، آرامش بخش و رایحه آن استفاده می شود. همچنین این ماده می تواند به تسکین درد خفیف به عنوان یک مسکن موضعی کمک کند. در این محصولات از این ماده برای کمک به تسکین درد، بهبود عطر و طعم محصولات استفاده می کنند.

منتول علاوه بر استفاده در صنایع آرایشی در داروهای بی نسخه به دلیل خواص بی حس کنندگی موضعی و ضد تحریک استفاده می شود.

خنک کننده و تسکین درد:

به عنوان یک مسکن موضعی در برخی از محصولات مراقبت از پوست حضور دارد. در پاک کننده ها و شوینده هایی که برای آکنه یا سایر بیماری های پوستی یا مراقبت از آفتاب هستند نیز حضور دارند.

اثر خنک کنندگی منتول:

این ماده جریان کلسیم را در امتداد اعصاب مسئول تشخیص دما مسدود می کند. پایانه های عصبی این پیام را به مغز می رسانند و پوست خنک می شود. احساس خنکی ایجاد شده توسط منتول، این ماده را به یک ماده ی بسیار مفید برای محصولات پس از آفتاب مانند کرم ها، لوسیون ها و ژل ها تبدیل می کند. زیرا این ماده احساس گرما و دردناک ناشی از قرار گیری طولانی مدت در معرض نور خورشید را کاهش می دهد.

بو و طعم:

از کاربردهای دیگر این ماده در لوازم آرایشی به عنوان یک ماده معطر و طعم دهنده می توان اشاره کرد. این ماده دارای بو و طعم مشخصی است که در محصولات مراقبت از لب استفاده می شود و با بهبود جریان خون در آنها باعث ایجاد یک اثر حجیم کنندگی موقت می شود.

ضد درد:

این ماده دارای خاصیت ضد درد نیز هست، از این رو در محصولاتی که برای پوست های تحریک شده، لوسیون های بعد از آفتاب یا ژل های خنک کننده فرموله شدند، حضور دارند.

فواید:

این ترکیب با خاصیت آرامش بخش، زمانی که به صورت موضعی مصرف می شود باعث ایجاد احساس خنک کنندگی می شود. به همین دلیل در محصولات مراقبت از پوست، کرم ها، پماد ها و محصولات آرایشی مورد استفاده قرار می گیرد. البته این ماده به دلیل حلالیت ضعیف در آب می تواند فرار باشد، از این رو به سختی می توان آن را در محصولات مراقبت از پوست گنجاند.

• ایجاد احساس خنکی در پوست 
• بهبود بوی محصولات
• کاهش درد خفیف
• ترکیب با سایر محصولات

از دیگر فواید آن است. این ترکیب برای همه انواع پوست، به جز پوست هایی که حساسیت مشخص دارند، مناسب است.

مضرات:

بر طبق نظر سازمان غذا و دارو این ماده به طور کلی برای مصرف در این محصولات بی خطر است و باعث سرطان نمی شود. زمانی که با پایه های الکلی فرموله می شود باعث تحریک خفیف چشم از بخار می شود. به همین دلیل از مصرف این ترکیب در اطراف چشم و غلظت بالا به منظور جلوگیری از ایجاد تحریک باید خودداری کرد.

بوتیل گلیکول:

بوتیل گلیکول یکی از محبوب ترین ترکیبات در محصولات آرایشی و مراقبت از پوست است. به صورت مایع به عنوان یک مرطوب کننده، نرم کننده و حلال در فرمولاسیون حضور دارد.

کاربرد بوتیل گلیکول در محصولات آرایشی:

این ترکیب در فرمولاسیون به عنوان نرم کننده، مرطوب کننده، حالت دهنده و حلال استفاده می شود. این ماده به عنوان حالت دهنده و مانع برای محافظت از پوست و مو کاربرد دارد. در محصولات مراقبت از پوست، به عنوان مرطوب کننده کاربرد دارد. در واقع آب را به لایه های بالایی پوست جذب کرده و آنجا نگه می دارد تا پوست هیدراته بماند. همچنین با ایجاد مانعی روی پوست، از آن در برابر عوامل مضر محافظت می کند.

در محصولات مراقبت از مو، به عنوان حالت دهنده عمل کرده و آن را نرم و روان می کند. یک کاهش دهنده ویسکوزیته است که از چسبیدن محصولات به یکدیگر جلوگیری می کند و باعث یکنواختی ترکیبات می شود. از بوتیل گلیکول در شامپوها، نرم کننده ها، لوسیون ها، سرم های ضدپیری و آبرسان، ماسک های ورقه ای، ضد آفتاب و لوازم آرایشی استفاده می کنند. به عنوان حلال از تجمع ترکیبات دیگر مانند رنگ ها و رنگدانه ها جلوگیری می کند و قوام مایع را در یک ترکیب شیمیایی حفظ می کند.

مزایا:

بوتیل گلیکول برای مصرف در محصولات آرایشی بی خطر و ایمن است و حتی در حضور الکل باعث تحریک و خشکی پوست و مو نمی شود. این محصول برای پوست های خشک با جوش های فروان مناسب است.

معایب:

این ترکیب برای پوست های حساس و دارای آکنه مناسب نیست.

ایزوتیازولین:

به طور کلی ترکیبی آلی حاوی اتم های گوگرد و نیتروژن است. این ترکیب و مشتقات آن شامل، متیل کلروایزوتیازولین و متیل ایزوتیازولین به عنوان یک ماده نگهدارنده در طیف گسترده ای از محصولات مانند مواد شوینده و لوازم آرایشی حضور دارند. این ماده و مشتقات آن به عنوان ترکیبات آلی نقش مهمی در بسیاری از صنایع دارند. آنها دارای خواص بیولوژیکی از جمله فعالیت ضد میکروبی، ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد ویروسی، ضد سرطانی و ضد التهابی هستند.

آنها در واقع نگهدارنده های مصنوعی هستند که در طیف گسترده ای از محصولات حضور دارند. به طور کلی در تماس با پوست می توانند باعث بروز آلرژی شوند. به همین دلیل توصیه می شود این محصولات را تنها در محصولات شوینده بدن و دست به کار گیرید. این ترکیب به عنوان نگهدارنده کرم صورت، شامپو و غیره کاربرد دارد. 

کاربرد ایزوتیازولین در لوازم آرایشی:

این ماده به دلیل فعالیت ضد باکتری و ضد قارچی در صنایع آرایشی و بهداشتی و به عنوان افزودنی شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب به همراه مشتقات آن با وجود اثر بخشی عالی به عنوان بایوساید، حساس کننده های قوی هستند و می توانند تحریکات و آلرژی پوستی ایجاد کنند. اگرچه مصرف آن در طی سال های اخیر رو به افزایش بوده است اما به دلیل نگرانی های موجود، استفاده از آنها در برخی از کشور ها با محدودیت هایی همراه شده است.

ایزوتیازولین به دلیل فعالیت ضد قارچی و ضد باکتریایی به طور گسترده به عنوان بایوساید در کاربردهای مختلف برای کنترل رشد میکروبی استفاده می شوند. همچنین به عنوان نگهدارنده برای جلوگیری از رشد قارچ در طیف وسیعی از محصولات مانند رنگ های امولسیونی، چسب ها، چرم طبیعی و مصنوعی حضور دارند.

کاربرد در مواد شوینده:

در مواد شوینده محصولاتی از جمله شامپو، لوسیون بدن، محصولات آرایشی، مواد شوینده و پاک کننده ها حاوی این ماده هستند. (MI) یکی از مشتقات این ماده، رایج ترین و موثر ترین نگهدارنده موجود در شامپو محسوب می شود. هدف اصلی شامپوها به عنوان یک محصول آرایشی و بهداشتی در لیست مواد شوینده، تمیز کردن موها است. به همین دلیل سورفکتانت ها اجزای اصلی آنها به حساب می آیند. علاوه بر این ترکیبات، اجزای دیگری شامل رنگ ها، نرم کننده ها، آنتی اکسیدان ها، تثبیت کننده های pH، مرطوب کننده ها و نگهدارنده ها در شامپو ها حضور دارند.

وجود میکروارگانیسم ها در لوازم آرایشی و بهداشتی بسیار محدود است، اما به طور کلی مجموع آنها را در طی دوره نگهداری و مصرف در نظر می گیرند. به همین دلیل حضور آنها می تواند سلامت انسان ها را تهدید کند. استفاده از مواد نگهدارنده شامل این ترکیب و مشتقات آن از رشد میکروارگانیسم ها جلوگیری می کند و ایمنی محصول را افزایش می دهد.

درصد مصرف مجاز ایزوتیازولین در مواد شوینده و لوازم آرایشی:

برای اولین بار در دهه 1980 اولین همه گیری آلرژی ناشی از این ماده رخ داد، که باعث اعمال محدودیت در غلظت مجاز این ترکیبت گردید. در اتحادیه اروپا غلظت مجاز این ماده برای لوازم آرایشی و مواد شوینده 15ppm است. این غلظت ها باعث کاهش شیوع حساسیت ها می شود. بر طبق تحقیقات و بررسی ها تا غلظت 10ppm در لوازم آرایشی بی خطر است؛ همچنین غلظت ایمن برای محصولات شوینده را می توان 15ppm درنظر گرفت.

مضرات:

این ترکیب و مشتقات آن، پر مصرف ترین عوامل نگهدارنده در بخش خود هستند. با گسترش کاربرد آنها در صنایع مختلف، نگرانی ها در خصوص بروز آلرژی ناشی از آنها افزایش یافته است. متیل ایزوتیازولین (MIT) و متیل کلروایزوتیازولین (CMIT) نگهدارنده های رایج در محصولات مراقبت شخصی هستند و از رشد باکتری ها در این محصولات جلوگیری می کنند.

مضرات لوازم آرایشی شیمیایی بر کسی پوشیده نیست و خطراتی مانند مسمومیت ریه، واکنش های آلرژیک و سمیت عصبی را به دنبال دارد.

نیترات نقره:

از دیگر مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی می توان به نیترات نقره اشاره کرد. افزودنی رنگ نیترات نقره به طور ایمن در لوازم آرایشی و بهداشتی با کاربرد خارجی برای مصرف حرفه ای استفاده می شود. البته مقدار این ماده در فراوردهای آرایشی نباید بیشتر از 4 درصد وزنی باشد.

جمع بندی:

در این مقاله به بررسی مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی و محصولات بهداشتی پرداخیتم. باورنکردنی بودن این ترکیبات در این صنعت، بیشتر به حضور این محصولات در طیف های دیگر صنایع و کاربردهای دیگر بر می گردد. منتول، نیترات نقره، ایزوتیازولین و تا حدودی بوتیل گلیکول در این دسته قرار می گیرند.

خرید و فروش مواد شیمیایی