نقش گوگرد در بهبود خاک و رشد گیاهان

گوگرد یک ماده مغذی ضروری برای گیاه است که در تولید اسیدهای آمینه، بلوک های سازنده پروتئین ها و ویتامین هایی که برای گیاهان حیاتی است، نقش دارد. این عنصر برای فتوسنتز مورد نیاز است و ارتباط نزدیکی با آن دارد. بیشتر گوگرد موجود در خاک در مواد آلی وجود دارد و از این رو برای گیاهان  قابل دسترسی نیست. شکل آنیونی آن منبع اصلی گوگرد برای گیاهانی است که عموما در مقادیر کم در خاک وجود دارند. محلول در آب است و به راحتی از خاک خارج می شود. گوگرد و ترکیبات حاوی گوگرد به عنوان مولکول های سیگنال در مدیریت استرس و فرایندهای مابولیک طبیعی عمل می کنند. در ادامه به بررسی نقش گوگرد در بهبود خاک و رشد گیاهان می پردازیم.

منابع گوگرد برای گیاهان:

گوگرد عنصری، به صورت پودر یا گرانول که برای اصلاح خاک های قلیایی مناسب است. سولفات ها، شامل سولفات آمونیوم، سولفات پتاسیم (خرید کود سولفات پتاسیم) و سولفات منیزیم است که به راحتی در آب حل شده و جذب گیاه می شود. همچنین مواد آلی مانند کودهای حیوانی و بقایای گیاهی که به تدریج گوگرد را در خاک آزاد می کنند.

علائم کمبود گوگرد در گیاهان:

این عنصر برای عملکردهای بسیار در گیاه مانند متابولیسم نیتروژن، فعالیت آنزیم ها و سنتز پروتئین و غیره ضروری است. از این رو، علائم کمبود آن مشابه کمبود نیتروژن است. زیرا گیاهان رنگ زرد کم رنگی دارند. با این حال، در مورد کمبود این عنصر، جوانترین برگها ابتدا به دلیل تحریک ضعیف گوگرد در گیاه تحت تاثیر قرار می گیرند. در حالی که برای کمبود نیتروژن، برگ های قدیمی چنین علائمی را از خود نشان می دهند. همچنین گیاهان دارای کمبود این عنصر، ساقه های کوتاه تری دارند.

نقش گوگرد در بهبود خاک و رشد گیاهان:

این عنصر بخشی از هر سلول زنده است و یکی از اجزای اصلی دو اسید آمینه از بیست اسید آمینه گیاهی است که پروتئین را تشکیل می دهند. در تثبیت نیتروژن در گیاهان نیز نقش دارد. این ماده مغذی ضروری نقش مهمی در فرایندهای مختلف فیزیولوژیکی، رشد و نمو دارد. به عنوان یک درشت مغذی ثانویه طبقه بندی می شود و به مقدار قابل توجهی توسط گیاهان مورد نیاز است.

گوگرد جزء اسیدهای آمینه مهم، ویتامین ها، آنزیم ها و کوآنزیم ها است که به سلامت و عملکرد کلی گیاهان کمک می کند. در ادامه به بررسی دقیق تر نقش آن می پردازیم.

آمینو اسید و سنتز پروتئین:

این عنصر جزء حیاتی اسیدهای آمینه ضروری مانند سیستئین و متیونین است. اسیدهای آمینه بلوک های سازنده پروتئین ها هستند و وجود آن برای سنتز پروتئین های حیاتی برای رشد و ساختار گیاه ضروری است.

تشکیل کلروفیل:

گوگرد برای تشکیل کلروفیل، رنگدانه سبز مسئول فتوسنتز ضروری است. کلروفیل برای جذب نور خورشید و تبدیل آن به انرژی شیمیایی از طریق فتوسنتز حیاتی است.

فعال سازی ویتامین و آنزیم:

گوگرد جزء ویتامین هایی مانند بیوتین و تیامین است که برای واکنش های مختلف آنزیمی و عملکردهای متابولیکی ضروری است. در فعال سازی و تنظیم آنزیم ها نقش دارد و به متاولیسم مناسب گیاه کمک می کند.

تنفس و انتقال انرژی:

این عنصر در فرایند تنفس نقش دارد و به انتقال انرژی در سلول های گیاهی کمک می کند. در تجزیه قندها و سایر ترکیبات آلی نقش دارد و انرژی را برای عملکردهای سلولی آزاد می کند.

دفاع گیاهی و پاسخ به استرس:

گوگرد در سنتز ترکیباتی که مکانیسم های دفاعی گیاه را در برابر عوامل استرس زای زیستی و غیر زیستی تقویت می کنند، نقش دارد.

جذب و انتقال مواد مغذی:

گوگرد برای جذب بهینه مواد مغذی، به ویژه نیتروژن و فسفر با افزایش کارایی انتقال مواد غذایی در گیاهان ضروری است. سطوح متعادل گوگرد برای رشد سالم گیاه، افزایش تحمل به تنش و به حداکثر رساندن بهره وری محصول ضروری است.

نقش گوگرد در اصلاح pH خاک:

کاهش قلیائیت خاک و جذب بهتر عناصر غذایی از جمله کاربردهای آن برای خاک است.

افزایش فعالیت میکروبی:

تقویت باکتری های مفید خاک و معدنی سازی مواد آلی، از دیگر فواید آن برای خاک ها است.

کاهش تجمع سدیم:

در خاک های شور، باعث دفع سدیم اضافی و بهبود ساختار خاک می شود.

کودهای گوگردی:

سه نوع اصلی از این محصول وجود دارد. کودهای سولفات گوگرد که حاوی گوگرد در ترکیب با سایر مواد مغذی مانند نیتروژن یا پتاسیم هستید. سولفات به آسانی برای محصولات در حال رشد در دسترس است و کودهای سولفات گوگرد به سرعت حل می شوند.

گوگرد عنصری فورا برای خاک هایی با کمبود گوگرد بسیار موثر نیست، اما ممکن است بخشی مفید از یک برنامه مدیریت طولانی مدت کود گوگرد برای خاک هایی کم گوگرد در دسترس گیاه باشد. به طور کلی، هر چه اندازه ذرات ریزتر باشد و به طور کامل در خاک مخلوط شود، سریعتر به سولفات تبدیل می شود.

نحوه و زمان مصرف گوگرد در کشاورزی:

زمان و نحوه مصرف آن به عوامل مختلفی مانند نوع خاک، محصول کشت شده و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. به طور کلی:

• قبل از کاشت برای اصلاح و افزایش مواد مغذی
• استفاده از آن در طول رشد گیاه

بهترین زمان های مصرف آن است. در مورد نحوه مصرف آن می توان به:

• محلول پاشی بر روی برگ ها برای جذب سریعتر
• مخلوط کردن گوگرد با کودهای نیتروژنه و فسفاته برای رشد بهتر گیاه

اشاره کرد.

زمان استفاده از گوگرد برای درختان:

در اواخر زمستان یا اوایل بهار، قبل از بیدار شدن درختان از خواب زمستانی می توان برای کنترل بیماری های قارچی و آفات از آن استفاده کرد. در طول فصل رشد، اگر درختان علائم کمبود آن را داشته باشند می توان در غلظت های پایین استفاد کرد. همچنین پس از برداشت محصول، این کود برای کنترل بیماری ها و آماده سازی درختان برای فصل بعد استفاده می شود.

گوگرد برای گیاهان آپارتمانی:

نقش گوگرد در بهبود خاک و رشد گیاهان آپارتمانی نیز قابل مشاهده است. مصرف آن برای گیاهان آپارتمانی نیز مفید است. اما باید با دقت در مقدار مناسب انجام شود. از فواید آن می توان به تغذیه گیاه، کنترل pH و مقابله با بیماری ها اشاره کرد.

مضرات گوگرد در کشاورزی:

از مضرات آن می توان به اسیدی شدن خاک، آسیب به ریشه گیاهان، آلودگی محیطی و سمیت برای انسان ها و حیوانات اشاره کرد.

تاثیر گوگرد بر حشرات:

این محصول در دفع حشرات و کنترل آفات قارچی بسیار مفید است. اما می تواند برای برخی از حشرات مفید مانند زنبور عسل نیز مضر باشد، از این رو باید با احتیاط استفاده شود.

جمع بندی:

یک عنصر حیاتی در کشاورزی که نقش کلیدی در بهبود خاک و رشد گیاهان دارد، گوگرد است. این ماده مغذی ضروری، در سنتز پروتئین ها، تشکیل کلروفیل، فعال سازی آنزیم ها و تقویت سیستم دفاعی گیاهان موثر است. نقش گوگرد در بهبود خاک و رشد گیاهان را می توان اینگونه در نظر گرفت. افزایش فعالیت میکروبی و بهبود جذب مواد مغذی، رشد سالم گیاهان، اصلاح pH، کنترل بیماری های قارچی و دفع برخی از آفات. با این وجود استفاده نادرست از آن می تواند باعث اسیدی شدن خاک، آسیب به ریشه و آلودگی محیطی شود. به همین دلیل مصرف بهینه در زمان درست برای دستیابی به نتیجه درست ضروری است.