اسید کرومیک

اسید کرومیک (chromic acid) ماده‌ای شیمیایی با فرمول H₂CrO₄ و ماهیت بسیاری سمی است. کرومیک اسید مقاوت بالایی در برابر خوردگی دارد و هدایت الکتریکی خوبی ارائه می دهد. به دلیل مشکلات سلامتی در طیف گسترده‌‌ای از صنایع کاربرد ندارد؛ اما نمی‌توان کاربرد در صنایع چوب و آبکاری را نادیده گرفت. برای خرید اسید کرومیک با بهترین کیفیت و قیمت به شیمی استور مراجعه فرمایید.

قیمت خرید اسید کرومیک:

برای تهیه این ماده شیمیایی و سایر ترکیبات به سایت شیمی استور مراجعه فرمایید. شیمی استور ارائه دهنده‌ی محصولات شیمیایی با بهترین کیفیت و نازلترین قیمت است.

اسید کرومیک چیست؟

کرومیک اسید (chromic acid) یا دی هیدروکسی کروم با فرمول شیمیایی H₂CrO₄، اسیدی معدنی است که از عناصر کروم، اکسیژن و هیدروژن ساخته شده است. به شکل جامد پودری به رنگ قرمز تیره یا ارغوانی و بی بو است. زمانی که در آب حل می شود، یک اسید قوی می سازد.

این ماده به عنوان یک عامل اکسید اکننده استفاده می شود و اسید مزدوج هیدورژن کرومات است.

خواص فیزیکی و شیمیایی:

در جدول زیر به بررسی برخی خواص این ماده می پردازیم.

ساختار
فرمول شیمیایی	H2CrO4
Cas no	7738-94-5
جرم مولکولی	118 g/mol
مشخصات ظاهری	پودر قرمز تیره یا ارغوانی بی بو
نقطه جوش	در دمای 250ºC تجزیه می شود
نقطه ذوب	196ºC
حلالیت	محلول در آب، الکل و اسیدهای معدنی
دانسیته	1.67-2.82 g/cm3

طرز تهیه اسید کرومیک:

این ماده را به روش های متنوعی می توان ساخت که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.

اکسیداسیون جونز:

در این روش از محلولی از اسید سولفوریک غلیظ که حاوی دی کرومات سدیم است، برای اکسید کردن الکل به آلدئید یا کتون مربوط به آن استفاده می کنند. معمولا دمای مناسب برای این واکنش دمای اتاق است و این اسید به عنوان یک واسطه تشکیل می شود.

R-CH₂-OH + Na₂Cr₂O₇ + 2H₂SO₄ → R-CHO + H₂CrO₄ + Na₂SO₄ + 2H₂O

روش دی کرومات پتاسیم و اسید سولفوریک:

در این روش پتاسیم دی کرومات با اسید سولفوریک را ترکیب کرده و حرارت می دهند. سپس اسید حاصل را در آب حل می کنند تا محلولی به دست آید. معادله این واکنش به شرح زیر است:

K₂Cr₂O₇ + 4H₂SO₄ → 2H₂CrO₄ + K2SO₄ + 3H₂O

اکسیداسیون ترکیبات کروم:

این ماده را از اکسید کردن ترکیبات کروم با عوامل اکسید کننده مانند اسید نیتریک (خرید اسید نیتریک) یا پراکسید هیدروژن می سازند. برای مثال اکسید کروم با اسید نیتریک اکسید می شود تا این ترکیب به دست آید.

Cr₂O₃ + 3HNO₃ → 2H₂CrO₄ + 3NO₂

کاربردهای اسید کرومیک:

این ماده دارای خاصیت اکسیدکنندگی قوی است، به همین دلیل مصارف صنعتی و آزمایشگاهی فراوانی دارد.

• اکسید کننده قوی
• تولید خمیر و کاغذ
• دباغی در صنعت چرم
• ساخت رنگدانه ها و رنگ ها
• کاتالیزور در فرایندهای شیمیایی
• تمیزکردن و نگهداری ظروف شیشه ای آزمایشگاهی
• تمیزکردن و حکاکی فلزات، سرامیک ها و شیشه ها
• در آبکاری برای تشکیل پوشش سخت و مقاوم در برابر خوردگی
• برخی از فرایندهای عکاسی به جهت توسعه و تثبیت تصاویر روی فیلم ها
• نگهدارنده ی چوب در سازه های چوبی مورد استفاده در فضای باز (جلوگیری از آسیب و محافظت در برابر پوسیدگی و حشرات)

همچنین در لعاب های سرامیکی و شیشه های رنگ و به عنوان واسطه در آبکاری کروم مورد استفاده قرار می گیرد.

کاربرد در شیمی آلی:

در شیمی آلی از محلول رقیق آن برای اکسید کردن الکل های اولیه یا ثانویه به آلدئیدها و کتون ها استفاده می کنند. در واقع این ماده می تواند الکل های اولیه را به آلدهید و الکل ثانویه را به کتون اکسید کند؛ اما الکل ها و کتون های سوم را تحت تاثیر قرار نمی دهد. اکسیداسیون با تغییر رنگ نارنجی به سبز مایل به قهوه ای نشان داده می شود، این ماده معمولا به عنوان یک معرف آزمایشگاهی در نظر گرفته می شود.

مزایا و معایب:

بازار جهانی:

همواره به دلیل افزایش تقاضا برای پوشش ها، ساختمان ها و ساخت و ساز بازار این ماده در حال رشد بوده است. بازار این ماده را بر اساس نوع، کاربرد و منطقه ی جفرافیایی به بخش های متنوعی تقسیم می شود. پیش بینی می شود ارزش بازار جهانی این ماده از سال 2022 که برابر با 741.8 میلیون دلار بوده و تا سال 2031 به 1046.7 میلیون دلار خواهد رسید. در واقع رشد تقریبی 3.9 درصدی خواهد داشت. همه گیری ویروس کرونا به شدت بر بازار این ماده تاثیر داشته است و تعطیلی بخش های تولیدی مانع از رشد بازار این ترکیب شده است.

البته گسترش صنعت نساجی و عملکرد این ماده به عنوان کاتالیزور در رنگرزی در رشد این ماده بی تاثیر نبوده است. همچنین تقاضای عمده برای این ماده در نگهدارنده های چوب است. البته برخی عوامل، بازدارنده ی رشد بازار این ترکیب هستند؛ برای مثال خطرات سلامتی مانند سوزش، حساسیت، آسیب به چشم ها و غیره مانع از رشد بازار این ماده شده است. از نظر منطقه ی جغرافیایی انتظار می رود آسیا بازار جهانی این ماده را در دست بگیرد و جایگاه اول را در منطقه از آن خود کند. به طور کلی تولیدات شیمیایی، زیرساخت ها و عوامل ساخت و ساز باعث رشد بازار این ماده در این منطقه شد.

کرومیک اسید را از کجا بخریم؟

برای تهیه این ماده‌ی شیمیایی به شیمی استور مراجعه فرمایید. شیمی استور ارائه دهنده‌ی محصولات شیمیایی با بهترین کیفیت و نازلترین قیمت است.

عوارض، MSDS و نکات ایمنی:

این ماده خورنده، خطرناک و سمی است. از عوارض آن می توان به سوختگی شدید، مشکلات تنفسی و سرطان اشاره کرد. از این رو پیش از استفاده از آن، برگه اطلاعات ایمنی مربوط به آن را مطالعه نمایید.

• در زمان کار از وسایل محافظتی مانند دستکش، عینک و لباس محافظ استفاده کنید.
• باعث سوختگی پوست و آسیب به چشم ها می شود.
• آلرژی پوستی به دنبال دارد.
• ماده ای خورنده، خطرناک و قابل اشتعال است.
• تماس این ترکیب با چشم باعث آسیب جدی می شود. پس از تماس، چشم آسیب دیده را با مقدار زیادی آب برای 15 دقیقه بشویید.
• پس از تماس آن با پوست، برای 15 دقیقه آن ناحیه را با مقدار زیادی آب و صابون بشویید.
• پس از استنشاق، هوای تازه استشمام کنید و از تنفس دهان به دهان استفاده نکنید.
• در صورت بلع تصادفی، سعی نکنید با استفراغ آن را خارج کنید.
• این ماده را در مکانی خشک، خنک، دارای تهویه، در ظرفی در بسته، دور از رطوبت مواد تجزیه کننده، بازها، الکل ها و آمونیاک نگهداری کنید.

با رعایت نکات ایمنی، خطرات ناشی از کار با این ماده را کنترل کنید.

جمع بندی:

کرومیک اسید ترکیبی معدنی است که برای اکسید کردن بسیاری از ترکیبات آلی مانند کتون های اکسید کننده و اسیدهای کربوکسیلیک استفاده می شود. در بخش های تولیدی در تولید پوشش های فلزی، پوشش های پلاستیکی، نگهدارنده‌ی چوب، مواد شوینده، تمیزکردن ظروف شیشه‌ای، لعاب‌های سرامیکی و غیره کاربرد دارد. برای خرید اسید کرومیک به سایت شیمی استور مراجعه فرمایید.

سوالات متداول

آیا اسید کرومیک ماده ای مضر است؟

بله، تماس این ماده با پوست و چشم به شدت مضر است و باعث آسیب احتمالی، تحریک و سوختگی می شود. تنفس آن می تواند بینی، گلو و ریه را تحریک کند. به طور کلی ماده ای مضر است و لازم است در زمان کار نکات ایمنی را رعایت کنید.

چرا کرومیک اسید برای تمیز کردن استفاده می شود؟

محلول کرومیک اسید و اسید سولفوریک به عنوان یک اکسید کننده قوی عمل می کند و می تواند در تمیز کردن ظروف آزمایشگاهی موثر باشد.

آیا اسید کرومیک ماده ای قابل اشتعال است؟

خیر، این ماده ترکیبی غیر قابل احتراق است اما باعث افزایش سرعت سوزاندن مواد قابل احتراق می شود.